Kemalistler Rumların ve Ermenilerin bedenlerini endüstriyel kullanım için sattı mı?

Çeviri: Serdar Koçman

2013 yılında tarihçi Vlassis Agtzidis, Mustafa Kemal Ataturk (Kemalistler) yönetiminin İngiliz bandıralı bir gemi ile Marsilya (Fransa) limanına 400 ton insan kemiğini (yaklaşık 50,000 insan vücudu) nasıl yolladığını anlatan 1924 yılına ait üç gazete haberini ortaya çıkardı.  Haberler The New York Times’da, Midi isimli bir Fransız gazetesinde ve Macedonia adlı bir Yunan gazetesinde çıktı. Gazete haberleri insan kemiklerinin Türkiye’nin Marmara Denizindeki Mudanya limanından nasıl yüklendiğini anlatmaktadır.

Agtzidis, bu cesetlerin kemiklerinin endüstriyel kullanım için sevk edilmiş olabileceğini savunmaktadır. Agtzidis, Almanların, Yahudilerin bedenlerini sabun üretmek için kullanmış olabileceğine dair miti derinlemesine araştıran  Eyal Ballas’ın yönettiği Sabunlar isimli bir filme atıfta bulunmaktadır.

Agtzidis’e göre söz konusu dönem boyunca Fransızlar Türk yanlısı idi ve endüstriyel kullanım için ölü kurbanların kemiklerini satın almak onlar için etik bir sorun oluşturmuyordu.

kemikkupur


23 Aralık 1924 tarihli The New York makalesi şunları belirtiyordu:

“Marsilya, ülkedeki üreticiler adına sevk edilen 400 ton insan kemiğinden oluşan gizemli kargoyu taşıyan Zan isimli İngiliz bandıralı bir geminin Marsilya limanına gelmesinin tuhaf hikâyesi ile heyecanlı zamanlar yaşıyor. Kemiklerin Marmara Denizindeki Mudanya limanından yüklendiği ve Küçük Asya’daki katliamların kurbanlarının kemikleri olduğu söylenmiştir. Dolaşımda olan söylentiler ışığında bir soruşturmanın başlaması beklenmektedir.”

Söz konusu yük ile ilgili olarak, Midi isimli Fransız gazetesi “Bir Hüzünlü Yük” başlıklı bir haber yayımladı ve haberde şunlar yazılıydı:

“Şu anda, Marsilya’da, Marsilya endüstrisi için 400 tonluk insan kemiği taşıyan Zan isimli yük gemisindeki insan kemiklerini içeren kargonun yaklaşan gelişi ile ilgili, yoğun tartışmalar yaşanmaktadır. Bu insan kemikleri Türkiye’deki ve özellikle Küçük Asya’daki Ermeni katliamı kamplarından gelmektedir.”


24 Aralık 1924 tarihinde Macedonia isimli Yunan gazetesi Zan’in gerçekte Selanik limanına yanaştığını fakat kargo içeriğinin resmi olarak rapor edilmediğini belirtmektedir. Selanik o günlerde soykırımdan kurtulanlarla dolup taşmaktaydı bu nedenle yetkililerin Rum Soykırımından kurtulanları rencide etmemek için kargo içeriğini gizli tutma yönünde bir seçim yapmış olmaları olasıdır.

Buna rağmen Selanik limanındaki işçiler gerçekten haberdar idiler. C. Angelomatis Büyük Trajedinin Kronolojik Tarihi isimli kitabında, limandaki işçilerin kargo içeriğine tepki gösterdiklerini fakat Yunan yetkililerin İngiliz müdahalesi nedeniyle gerekli adımları atmalarına izin verilmediğini anlatmaktadır.

Angelomatis şunları yazar:

“Atina gazeteleri haberleri aşağıdaki şekilde yayımlamıştır: “Mudanya’dan kalkan ve Selanik limanına yanaşan İngiliz gemisi Zan dört yüz ton ölü Rum bedenini taşımaktadır. Duruma açığa çıkaran limandaki işçiler, geminin limandan ayrılmasını engellemişlerdir fakat İngiliz konsolosu müdahale etmiş ve geminin limandan ayrılmasına izin verilmiştir.”

Angelomatis şunları ekler:

“Bunlar Rum kahramanların kemikleriydi… Bunlar hem kitlesel olarak öldürülen hem de en kötüsü Uşak kampı olan imha kamplarında yavaş bir ölüme mahkum edilen bizim Rum askerlerimizin kemikleriydi.”

Kaynak : Devrimci Karadeniz /  Bir İnsan Kemikleri Kargosunun Hikayesi: The New York Times (23 Aralık 1924)